Przedstawione poniżej podstawowe obowiązki pracodawcy stanowią przedmiot postępowania kontrolnego organów nadzoru w prawie pracy, to jest: Państwowej Inspekcji Pracy oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Niedopełnienie poniższych obowiązków przez pracodawcę skutkuje możliwością zastosowania wobec pracodawcy sankcji.
Choć z pozoru przedstawiony poniżej katalog podstawowych obowiązków pracodawcy wydaje się dość szeroki, to z punktu widzenia interesów samego pracodawcy, jest on oczywisty i logiczny, spełniając nie tylko funkcję nakazową obowiązującej normy prawnej, której naruszenie (nie wykonanie) może skutkować sankcjami ze strony organów nadzoru i kontroli w prawie pracy. Jest to również katalog norm, które chronią interesy pracodawcy w stosunkach z pracownikami, zabezpieczając go przed ewentualnymi nieuzasadnionymi roszczeniami wynikającymi ze stosunku pracy. Roszczeniami, których zasadność sądy pracy rozstrzygają nie tylko na podstawie treści pozwu oraz zeznań stron i świadków, ale także – i przede wszystkim - na podstawie posiadanych przez pracodawcę dokumentów związanych z zatrudnianiem pracowników.
ustalenie i prawidłowe opracowanie regulaminu pracy u pracodawcy zatrudniającego powyżej 20 osób
prawidłowe prowadzenie akt osobowych pracownika
potwierdzenie na piśmie, nie później niż w dniu rozpoczęcia pracy, rodzaju umowy o pracę i jej warunków
prawidłowe sporządzenie umowy o pracę
zgodność charakteru świadczonej pracy z rodzajem umowy (umowa cywilnoprawna zamiast umowy o pracę)
prawidłowe zawarcie umowy o pracę, jako umowy o pracę na czas nieokreślony, jeśli poprzednio zostały zawarte dwie kolejne umowy o pracę na czas określony
prawidłowe rozwiązanie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia
prawidłowe rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia
wydanie pracownikom świadectw pracy w terminie
prawidłowa treść świadectwa pracy
udostępnienie pracownikom tekstu przepisów dotyczących równego traktowania kobiet i mężczyzn w zatrudnieniu, o których mowa w ustawie Kodeks pracy
poddanie pracowników oraz osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa o dzieło, umowa zlecenie, samozatrudnienie) szkoleniom wstępnym (instruktaż ogólny) z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy
poddanie pracowników oraz osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa o dzieło, umowa zlecenie, samozatrudnienie) szkoleniom wstępnym stanowiskowym (instruktaż stanowiskowy) z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy
poddanie pracowników oraz osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa o dzieło, umowa zlecenie, samozatrudnienie) szkoleniom OKRESOWym z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy
poddanie się przez pracodawcę szkoleniu z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracodawców (co 5 lat)
poddanie pracowników oraz osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa o dzieło, umowa zlecenie, samozatrudnienie)wstępnym badaniom lekarskim
poddanie pracowników oraz osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa o dzieło, umowa zlecenie, samozatrudnienie)okresowym badaniom lekarskim
poddanie pracowników oraz osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa o dzieło, umowa zlecenie, samozatrudnienie)kontrolnym badaniom lekarskim
posiadanie Kwalifikacji zawodowych przez pracowników, wymaganych do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonych stanowiskach
prowadzenie ewidencji czasu pracy
pięciodniowy tydzień pracy
prawidłowe ustalenie wymiaru czasu pracy
rekompensowanie pracy wykonywanej w dniach wolnych od pracy z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy, udzieleniem innego dnia wolnego
wypłacanie dodatkowego wynagrodzenia za pracę wykonywaną w dniach wolnych od pracy z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy
przestrzeganie dopuszczalnych limitów godzin nadliczbowych na dobę
przestrzeganie dopuszczalnych limitów godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym
rekompensowanie pracy wykonywanej w niedziele lub święta udzieleniem w zamian innego dnia wolnego
w przypadku nieudzielenia dnia wolnego z tytułu wykonywania pracy w niedziele lub święta, rekompensowanie wypłaceniem dodatkowego wynagrodzenia
zakaz zatrudniania pracowników powyżej 8 godzin na dobę na stanowiskach, na których występują przekroczenia NDS i NDN
zakaz zatrudniania opiekunów dzieci do lat czterech – bez ich zgody – powyżej 8 godzin na dobę
ustalenie i prawidłowe opracowanie regulaminu wynagradzania u pracodawcy zatrudniającego powyżej 20 osób
prowadzenie imiennych kart wypłacanego wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą
terminowe wypłacanie pracownikom wynagrodzenia za pracę
ustalenie i wypłacanie wynagrodzenia za pracę w wysokości co najmniej równej najniższemu wynagrodzeniu, ustalonemu przez ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej
wypłacanie pracownikom wynagrodzenia za pracę w wysokości zgodnej z umową o pracę
wypłacanie należnego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych
wypłacanie dodatkowego wynagrodzenia za pracę w porze nocnej
wypłacanie wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, w należnej wysokości
wypłacanie ekwiwalentu pieniężnego za nie wykorzystany urlop wypoczynkowy, w należnej wysokości, z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy
udzielenie urlopów w roku kalendarzowym, w którym pracownicy nabyli do nich prawo, nie później niż do końca I kwartału roku następującego po nim
udokumentowanie przez pracodawcę oceny ryzyka zawodowego
poinformowanie przez pracodawcę pracowników oraz osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa o dzieło, zlecenia, samozatrudnienie) o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą
prowadzenie rejestru wypadków przy pracy
decyzja inspekcji sanitarnej dotycząca rodzaju badań i pomiarów czynników szkodliwych
aktualne badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia
informowanie przez pracodawcę pracowników oraz osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umoa o dzieło, zlecenia, samozatrudnienie) o przekroczeniach dopuszczalnych norm w środowisku pracy
ustalenie rodzajów środków ochrony indywidualnej pracowników orazoraz osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umoa o dzieło, zlecenia, samozatrudnienie)
dostarczenie pracownikom oraz osobom świadczącym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umoa o dzieło, zlecenia, samozatrudnienie) odpowiednich środków ochrony indywidualnej
dostarczenie pracownikom oraz osobom świadczącym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umoa o dzieło, zlecenia, samozatrudnienie) odzieży i obuwia roboczego
Nadzór i kontrola nad pracownikami oraz osobom świadczącym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umoa o dzieło, zlecenia, samozatrudnienie) co do stosowania dostarczonych im przez pracodawcę odzieży i obuwia roboczego
oznakowanie środków ochrony indywidualnej znakiem bezpieczeństwa
prowadzenie indywidualnych kart ewidencji przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej
przystosowanie obiektów i pomieszczeń dla osób niepełnosprawnych
właściwy stan techniczny użytkowanych obiektów i pomieszczeń pracy
oznakowanie, zabezpieczenie i ogrodzenie miejsc niebezpiecznych w obiektach i pomieszczeniach
zachowanie czystości i porządku
wyposażenie pomieszczenia higieniczno – sanitarnego
zapewnienie pracownikom oraz osobom świadczącym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umowy o dzieło, zlecenia, samozatrudnienia) środków higieny osobistej
uwzględnie w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych potrzeb osób niepełnosprawnych
zapewnienie w pomieszczeniach pracy temperatury
zapewnienie w pomieszczeniach pracy oświetlenia dziennego
zapewnienie w pomieszczeniach zakładu oświetlenia elektrycznego
zapewnienie w pomieszczeniach i na stanowiskach pracy, w których w razie awarii mogą wystąpić zagrożenia, oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa, ewakuacyjne)
posiadanie wyników pomiarów oświetlenia
CONSENS Marek Skowroński
ul. Bonifraterska 10 m.55
00-213 Warszawa